Family Photo

Wednesday 11 January 2012

Goa-ah ka chhûngte nên

Nikum khân chhûngkuaa Goa kal kan pamtûl thu sei tâwk ka ziak tawh a. Faten “Apa, engtikah nge Goa kan kal dâwn” an ti sek bawk si a. Kan tum ṭha leh ta a ni. Tûn ṭum chu engkim a tluang ta e.

MAHSE: Rêl leh kan chhungkua hi kan inmil tak tak thei lo, tuman min pawlh buai loh nân tiin seat ruk (6) kan la a, kan han lût chu le’h Vai tlangvâl pakhat hi kan room ah chuan a lo ṭhu khar mai a, “Helai hi kan room tûr a nia” ka tih chuan a sîr lamah a tawlh sawn a, a ṭhu ve ta reng mai, engtizia nge tia ka’n zawh chian chuan, a ticket chu waiting mai a lo ni a. T.T a lo kal a, seat pêk tur a neih loh thu a rawn hrilh lehnghâl, a nihna takah chuan Zunin bula ding mai mai tûr a ni a. Mahse Mizopa tlawmngaihnain kan bulah kan ṭhuttir ve ta zêl a. Mahse inthlahrunna nei map lovin min rawn nêk tan tan a.
            Zânah lah chuan kan fate mutna mawng lawmah a lo inrawlh vel thûl, an mu ṭha thei lo, Nu berin a sîksawi ṭha leh ta, a hnuai berah mutna ka pe leh ta nge nge a. Zingah Goa kan thleng a, lâwmthu pawh sawi lovin a chhuak nalh mai nia maw le. Vairengte pâwn lam chu ni lo se ka vêl ang.

IN LO THLENG TA MAW: Kan thlenna tûr CSI Retreat Centre enkawltupa nên nikum aṭang tawh khân kan in phone sek tawh a, tûn ṭuma tluang taka kan thleng thei ta chu, ani pawh a lo lâwm ve khawp mai. Nui sângin kan inchibai a, kan mamawh zawng zawng fel takin a lo buatsaih fel diam a. Kan inbual fai a, breakfast te kan ei zawh chuan, kan fan tûr lamah min hruai chhuak nghâl a.

HEI LE GOA CHU : Ka tân chuan thil thar vak hmuh tûr a awm lêm lo, amaherawhchu, Goa hian lung a ti lêng ve hrim hrim, a khaw thlêng awmdân te, a khaw inrem dân vêl ringawt pawh hi, Vai ram hmun dang nên a inang lo. Hmânlaiin Arab hovin Goa-ah hian sumdâwngin, Goa-a chêngte ro hlu tam tak, an thil neih hote te nên an lo thlengpui ṭhin, chutihlai chuan Portuguese sumdâwng ho an rawn lût a, anni chuan pawisaa thil lei dânte an zirtir a, an chunga ngilnei taka an rawn chêt avâng chuan Portuguese ho chu an ngaina ta êm êm a, Missionary an lo luh pawhin kristian-ah mi tam tak an siam nghâl a. Kristian an tam avangin, kawng sîrah Biakin hmuh tûr a tam êm êm. Kum hnih kaltaa an kawng mâm ṭha ang tho kha tûn ṭumah pawh hian a lo la mâm ṭha a. Keinin World Bank kawng ṭha ha hipa kan sawi nên chuan inthlau tak a ni. Kalkawng an neih tam tehrêng nên, kan kalna apiang a mâm par zêl mai a, Aizawl khawpui kawng tlêmte pawh kan enkawl mâm zo lo a ni si a, rual awh a na duh khawp mai. Kan tlân kualna rêng rêngah ngaw hnuaiah min tlânpui reng mai a, keini ve chuan khawpuiah thing a hnawk ti ang maiin, kan thing neih chhun pawh kan kit mang dêr tawh a. A awhawm zâwnga thlir chuan awh tûr hlîr a ni mai, mahse ‘kan zotlâng ram nuam hi chhawrpial rûn i iang e’, kan ti lo thei si lo. Chu lamah chuan kal thui lovin, kan zinna lamtluang i zawh tawh zawk mai ang.   
         
A NI KHATNA CHU: Kan thlenna pa chuan, “Goa-ah hian Beach tih loh chu hmun ropui hmuh tur kan nei lêm lo” a tih angin, khualzinte en tûr hmun ropui an nei tam lêm lo. Zai thiam Latamangeskar-in a donate, Hindu Temple sak thar chu kan kal  hmasak khan an la sa zo chiah lova, tun ṭumah erawh an lo zo fel tawh, pâwn lama a lan dân aiin a chhûng lam a ropui zâwk. Kan nau kalpui pakhat chuan Hindu thil a nih hrim hrim vâng emaw ni, a en duh ṭhak lo.

Kan tâna hmuhnawm zawk chu St. Xavier’s Church a ni. Kum 200 zet kal taa an sak tawh a nih mai bâkah, thih chilh ṭhak khawpa missionary hna thawk, St.Xavier-a ruang ngei he Biakin chhûngah hian hmuh theihin an la dah a. Chutiang hmu thei nih chu inchhuanna tham a ni ve hrim hrim. Sum sên man pawh a awm e.
                                Xavier-a ruang dahna chu

            Tui chen theih lohna Beach-ah min hruai leh a, keini chuan bazaar nân kan hmang ta mai mai, kan mit la ber erawh chu, Tuipui kamah Chakai a vak noh noh mai kha a ni. Mizopa tân chuan Ai-ip chhûnga khung hmiah hmiah châkawm tak a ni.

            Chawhnu dâr hnih a ri ta, Forest Department huan nuam zet maiah, kan lunch tûr kan pai chuah chu, phaitualhnim chungah ngei mai khân kan kil bial taih mai a, kan ei anga rawn ei ve hi an tam khawp mai,  he huanah hian pawisa sên ngai lova intihhlimna chi hrang hrang pawh a tam, keini chuan Beach a tui chên mawlh kha kan châk a, tui chên theihna Beach-ah ngei mai chuan chawhnu pum kan va hmang ta a nih kha.

            Tlai dâr ruk a ri tawh, Zoram lamah chuan zân inkhawm ṭan dâr a rik chuah chuah lai khân, keini chuan tlai ni tla tûr thlîr chungin, Lawng lian chhûngah, Goa ti Goa tu ngei mai chu chênin, a zak lo tâna lam suau suau theihna, zakzum tân pawh ennawm chi hrang hrang en theihna, SANTAMONICA Lawng lianah ngei mai khân kan ṭhu tlar dal mai a. Tuifinriat Lawng lianah dârkâr hnih zet ennawm enin, mi pakhatah Rs.150/- theuh kan zuk chawi vêl a nih kha.

A NI HNIHNA CHU :  Breakfast kan ei zova, kan lunch tûr pai chhuakin min phur chhuak leh ta. Ngaw kârah kan tlan leh ta vang vang mai, Driver chuan “Museum in en duh em” a ti a. Ngaw hnuaiah chuan In pahnih ding hi a lo awm a, en tu mipui an tam êm avangin a hmuhnawm a ni chêk ang chu tiin, en theihna ticket te kan han la ve a, kan thil en chu hei hi a ni. Portuguese mi hausa In hlui, kum 200 chuang zet a upa, an bungraw engkim la awm, tha taka humhalh, Khum leh an mutbu chena la inphah ṭha thlap, an Almirah-a an thuamhnaw la inkhai thlap te nen. Room tina kan thil hmuhte chu a hrilhfiahna record an neih kha an play mai a, kan duh aia rei rei hrilhfiahna ngaihthlâk tûr a awm. Kan thil hmuh zinga ka mit la ber zâwk erawh chu, an êkin mawlh mai kha a ni, thingphel rehpawh, a chhinna awm hi a lo intlar thla duat mai a, a chinna kan han hawng chu, pawn lam aṭanga Vawk-in an rawn ei theih tûr hian a lo âwng huau mai a, ekin khur an hmang lo ve tlat. Mak ka tih zâwk tak chu, an ekin-ah khân mi panga a ruala êk theiha an siam kher kha a ni. Inhmu thei rengin a rualin an ṭhu fur mai thin ni âwm tak a ni.

            In pakhat zâwk chu, a chhûngah thil ropui hmuh tur a awm vak lo, huan lamah zâwk khân, hmanlai mite khawsak dân, an In te, an hnathawh hrang hrang te kan hriatthiam theih nân, a lem an siam chawp hmuh tur a tam khawp mai. 

            Sawi leh sawihnu, kan tâna nuam ber chu Beach a ni mai a, Tuifinriat kam hi Mizoram aṭang chuan a hla bawk lah taka, a boruak a dang zak mai a, bakah mahni ngeiin a chena kan chen theih thil hian min ti hlim a, chu mawlh chu âm-in Beach lam kan pan leh ta, nimina kan kalna ai chuan a tui pawh a lo fîm ṭha zâwk a, mipui zi nuaih nuaih pawh an ziaawm zâwk. Mahse kan hlimpui ber hi a chanchin sawi tûr vak ka nei miah lo nia.