Family Photo

Monday 21 December 2009

MIZOPA KA VA BUAI EM !!


Rawngbawlna atan hriatna zau zawk neih beisei a, zirna sang zawk um a, an sawi Pune khawpui, chhungkaw bungbawr a kei leh ka chhungte kan zuan luh ve dan mawlh mai hi, titi-a thamral tir ngawt ai chuan, ziak meuhva dah chhuah chakna ka nei a. Ka buaina ram khawvel hi chhuahsan ka duh chang a tam mai ka ti.

Ka va buai em, kal hma ngawtin : Hun rei tak, hmun hla taka awm bo tur kan nih avangin, chhungkhat laina leh thian thate duhsakna dawngin, kan chhuah hma, chwlhkar hnih chhung zet chu, duhsakna chawhlui kilin, In hrang hrangah kan inkai kual diah diah a. May 25.2009 tlaiah duhsakna chawhlui hnuhnung ber kan kil lain, “Zan dar 12 atangin darkar 24 chhung All Manipur Bandh a ni” tih thu kan dawng thut a, kan buai zo ta. Ni 28 chhun dar 12 a Gwahati atanga Rel-a chhuak tur kan ni, keini chhangchhe tan chuan ni 27 zana Gwahatia kan riah hman loh chuan kan chau lutuk ang. Mahse Aizawl ni lo, Imphal atanga chhuak tur kan ni tlat si a kan buai ta a ni.

Bandh hi Manipur-ah chuan a lar vet khawp a, inthah an hrat si, mi pakhat that se, bandh. Prime Minister emaw Central Minister lo kal se, bandh. Independence Day, bandh. Repiblic Day bandh. Bandh hi an chaw tui ber a ni ringawt e.

Kan chhungkaw pem tur pawh mi pakhat thah avanga bandh-in min tibuai nghal pang a. Rilru a va hah duh tehreng em. Chance pakhat chiah kan la nei, bandh chhunzawm a nih loh chuan ni 28 zingah Gwahati kan thleng thla ang a, kan chuanna tur Rel chu kan la nang hman ang. Bandh an chhunzawm erawh chuan, kan khawvel chu a thim mup tawh dawn a ni mai. Thaw dep depin ni 27 zingkar chu, thawhphan awm hauh lovin kan thova. Kan kal thei e.

Kolkatta thlipui: Ruahman angin Gwahati zing dar 7 ah kan thleng a, kan U-te Shillong-a awmin Gwahati-a min thlah liam tumin min lo hmuak a, kan inhmu chu kan hlim ngei mai. Zing chaw kan ei kham a, muang marin Rel Station lam pan kan tum a, mahse thu rapthlak lutuk kan dawng ta. “Kolkatta thlipui tleh vangin in chuanna tur Rel a lo kal thei lo, ticket rawn refund ula, a thar ngaihtuah leh mai rawh u”. Ticket thar engtinnge kan neih leh theih tak ang, tuna kan ticket pawh hi thla khat hma lama la lawk tawh kan ni a. Kan chenna hi India ram a nih miau avangin, heti taka mihring tam karah, ticket thar chu hmuh leh a huphurhawm dawn mang e.

Hmanhmawh takin Rel Station kan pan a, kan ticket chu awlsam zetin min lo refund sak a, a thar neih leh chu, Lung bang sut ang hlauh a ni ta. Booking counter-ah kan intlar ve phawt a, minute 20 kan intlar hnuah, “Kolkat via Pune vawiin chhuak tur ticket ?” A awm lo. “Naktuk atan?” A awm lo. “Tuk leh?” A awm chuang lo. Kan inrawn khawm leh te te a. Minute 20 zet kan intlar leh hnuah, “Delhi via Pune?” A awm lo. A va han beidawnthlak tak em. Kan inrawn khawm leh a Mumbai thlen thlak chuan Bus pawhin Pune chu kan thleng thei mai ang, bei nge sei Run dung tiin Vai ngal tliang karah darkar chanve zet kan han intlar leh te te a, “Mumbai kal theihna a awm em?” Awm lo. Kan ticket neih sa phur zetin min laksak a, a thar erawh chu “A awm lo” tih chiah kan chan a ni ta.

Engtinnge ni ta nag le ? Mizopa chuan Vai ni lo Mizo bawk i dawr leh zawk mai ang tiin kan U-te Aizawl lama min bawhzuisak turin kan chah ta ngawt a. Thaw dep dep bawkin an mi chhanna kan lo nghak a. “In kal theihna hmasa ber chu June ni 1 Kolkatta ticket confirm a awm thei a, Pune erawh chu waiting list 16-ah in awm ang, hei hi la mai rawh u” tih a ni. Duhthlan tur dang awm chuang hek lo le, June ni 1 nghah chiah kan tih theih a ni ta. June ni khat nghakin tum loh takin Shillong lamah kan chho leh ta diah diah a, buaina tharlam tawk tawh lovin June ni 3 ah Kolkatta kan thleng thla ve ta rawih a.

Lalpa i chet a ngai : Pune kalna tur ticket kha a la confirm thei lo, Mobile phone atangin kan check tlut tlut mai a, hma reng reng a sawn thei lo, zan dar 7 a chhuak tur kan ni, dar 4 a ri tawh, hmasawnna engmah a la awm chuang lo.

Khai le, kawng dang a awm em, thlawhna lamte hi ? Kingfisher thlawhna-ah mi pakhat chuan man Rs.15000/- Indigo Rs.800/- Indian Airline ticket a awm lo. Chhum chunga thlawk turin kawng a ping deuh deuh. Kan sum neihin a daih awzawng lo. “Lalpa, engtizia nge Kolkat thleng thleng min hruia thleng tawh a, hei hi kan tum ram a la ni si lo, kan tum ram thleng turin kawng i la sat kaw bawk si lova. Ticket confirm loh chuan ka nupui fanaute hi vai rim nam huam huam kara seat nei lova inhnawh lut rawih turin an fit lo tih i hre reng a, kan bungrua zozaite nen hian, ticket confirm lova Rel pan chi kan nih loh hi, rawn che ta che maw le” tiin ngenngawl takin Van lam kan dawr a, Rel Station i pan chawt mai ang tiin chung lam thiltihtheihna beiseiin kal chhuak turin kan insiam ta rawih a. A mak khawp mai, Mizoram House chhuahsan tura kan insiam peih meuh chuan, ticket 6 chu confirm a lo ni ta. Rel Station kan thlen chuan kan zavai a ta tur a lo confirm fel der tawh. “Halleluiah, Lalpa, nangmah fakin he Rel Station, mipui zi nuaih nuaih karah hian ka lam chiam mai dawn em ni? Hmanah ka thianpa nen Bangalore kan kal tuma, he mi hmunah hian i hnathawh ropui tak min hmuh tir tawh bawk kha, tun tum hi a vawihnihna a ni, ka va lawm em” tiin rilruin lawmthu ka sawi mawlh mawlh a.

Ka fanu tan Bethel : He Howrah Rel Station-a mipui tam zia leh Van san zia hi, sawi fiah thiam a har, hmuh fiah chi a ni. Mizoram mipui zat lek lek chu nitin an chhuakin an lut zut zut a ni ber a, chutiang mipui zi nuaih nuaih karah chuan, kan chuanna tur Rel lo thlen hnai tawh lamah, ka fanu ek a chhuak ta tlat mai le, Ek in lah zawn chawp ngai, mipui zi nuai nuai karah engtin tin emaw kan zawng chhuak ve hram a, Ekin sei pui maiah, ka fanu chu hruai luh ka tum rawk a leh. Gate vengtu chuan min lo an khum hrep mai a,, “Ka fanu a ni a, ka hrui dawn a lawm” ka tih pawhin, hmeichhe inthiarna a nih avangin mipa luh ve a phal bau lo. Mi an tam si, a bo mai ang tih hlau tak chungin ka fanu chu ka luhtir ta tawp mai a. Pawn lamah ka lo Bethel ta vel a nih kha. Dam tein a rawn chhuak ve leh liau mai chu, lawm avangin ka tah nuih lo chauh a ni ber e.

Ni (Sun) kan hnaih ta em ni ? Kolkat khaw lum kan chhuahsan ta, Zoram khaw vawt kan hlat deuh deuh a, a lum thla tulh tulh mai, a lum sathiah lo, a sat hian a sa huam huam tawh mai a, khawvel hi a ro sen vuk mai a ni. Kolkal thlen hma kha chuan Rel Tukverh thli fim dawngin kan hawi thla veuh veuh kha a ni a, tunah zawng Rel tukverh te chu hawn ngam chi a ni ta lo. “Khatiang khaw sa-ah khan mihring an la dam thei chu a ni si a” tiin, kei Mizopa tan hian ka buaina tawk chu a tling zel a ni. Mahse Pune khawpui kan thlen hnaih meuh chuan, hnim hring hmuh tur a lo awm leh ta, a changin ngaw karahte kan tlan leh ta vel. Cambridge of the East an tih meuh zawng a lo dang ngei e.

Tawngka chhuak inang lo : Kan thlen veleh zirna Class kan tan nghal a, South Indian Vai hang rel rawl hian Class a rawn la a, a lei tawt nge, a hrawk leh lei che inmil thei lo tih pawh ka hre thiam lo. A saptawng hriat a har em em mai a. “Tulf” a tihte chu ‘Twelve’ a tihna a lo ni a. ‘Adore’ a tih chu ‘Author’ a tihna a lo ni leh daih a, a lecture note lak dik a har kher mai. Korean pachal a lo lut leh a, phur em emin class a rawn la a, a lei tawt lutuk vang bawk nge, a thusawi ka hriat dan leh White Board-a ziah chhuahte chu inang lo thin tak a ni. North American pachal a lo lut leh a, tawng neitu thusawi chu hriat a nuam deuh ang tia beiseina sang tak nen ka lo thlir lain, mi dang zawng zawng aia hriat harsa mah zawk, a puam leh lutuk avangin a luak mai ang tih hlauhawm khawpin a rawn tawng ve leh ta. TV ah English film kan en changin, hetiang em em a puam hian an tawng bik lo asin maw le, Lalpa i Missionary rawn tirh ber kher hi, hetiang tawng fiah tha thei lote chu, rawn tirh loh mai tur a lawm, tih palh awl tak a ni. Mizopa ka buai a ni.

Traffic Police-in min man: Vai putar hausain man tlawm tein Car min leitir a, khawpuiah kan inkhalh chhuak ve rawk a le. Traffic Police-in Bike nen min rawn um ta. Kawng sirah min din tir a. Seat Belt ka lo hren loh avangin Rs.100/- min chawtir a, a mak ka ti kher mai, hetiangte chu mahni sa himna kan duh leh duh loh thu a hman chi niah ka ngai a, mi dang kan tih buai theihna pawh ni a si lo, Two wheeler khalhtute pawhin Helmet khum lovin an thlan mai mai si a. Eng hi nge maw traffic rules ber ka hre thiam thei lo. Mahse a polite khawp mai, chawplehchilhin receipt a cut a, nui sangin pawisa ka pe a, kan zo a ni mai. Aizawl-ah kha chuan Traffic rules bawhchhiat palhin Motor Document min laksak a, “Office-ah pawisa nen rawn lam ang che” an ti hmak mai a. A hrana document la chhuak tura kal leh a ngai a, min la hau zui lehnghal.

Mobile Phone Sana-in min bum : Thianpa Tete-a zara College Care Group, Goa fanaah kan tel ve a, kan hlim ngei mai, Rel-in kan zan tlan a, hetah hian thil mak tak mai ka tawng lehpek a. Khaw en hmain Thianpa Te-a’n, a chuanna pindan atangin mi rawn phone a. “I tho tawh em, zing dar 7 a ri tawh a nia” a rawn ti a. Ka mobile sana ka en a, dar 7 chiah a lo ni a, mahse khua a la thim tlat si, ka buai zo ta. Pune leh Goa a inhnaih hle si a, engatinge khua a la thim? Ka hawi chhuak a, Thla a lo la eng vu mai bawk si, khaw en nghakin ka hawi kual ruai a, sana ka en sek a, dar 10 ah pawh khua a la eng thei si lo, a mak ka tih em avangin ka nupui ka phone a, “A mak lutuk hetah chuan khua a la eng lo” tiin ka zualko vel a. Amah lah chuan mut chhuak hmel deuhvin,”A va mak awm ve” a rawn ti satliah mai a. Dar 11-ah khua a lo eng ta. Goa kan thleng tawh bawk. Ka thiante hnenah “Very late good morning” tiin ka wish zak zak a, anni pawh an nui ve mai a, ka tihsualah pawh ka la ngai lo. Mahse thil awmzia chu hei hi a lo ni. Sana pangngai ni lo, Mobile Sana ring kan ni a, engtintin emaw a khawl a kal sual theih dan a awm a ni ang. Thianpa Tea Mobile leh ka Mobile Sana inang chiah mai khan mi ti buai a lo ni. Sana pangngaiah erawh chuan, kan Mobile dar 11 kha, dar 6 chauh a lo la ni a. Kha thil kha thil mak tak zawng a ni ve chiang a lawm. Dar 8 ah kan Mobile sana chu a rawn inher rem ve leh mai bawk si a. Sana pangngai dar zat ka hriat hma phei chuan, Goa kha ka hmu foreign deuh ruih a, Pune nen a inkarah hian Ni a her danglam chiamahte ka ngaih phah a. He kan khawsakna vairampur-ah hian, kei Mizopa hian buaina ka tawng reng mai zawng a nih hi.

Sunday 22 February 2009

Buh hmunah

Tleirawl at theng thawng lai, mawl mang taka Pathian thu atchilh a, mi Pathian thu thusawi apiang awih duak duak lai khan, chung lam kohna ni ngei a lang, min tur ut ut tu a awm tlat mai a. Khatih lai khan ‘Kan velah buh lak tur tam tak a hmin ta e’ tihte chu, Kohhran nawlpuiin at huai huai mai ila tih chakawm khawpin, kan sa tluk tluk mai kha a ni a. Ah thuai thuai chakin, ramthim su turin ka pen chhuak ve tawp mai a ni.
Ramthim la hmelhriat miah lova pen chhuak kha ka ni a, suangtuahna nen chuan inang lo tak a ni.Gosen ram tha tlan tura inngai chu,Thlaler ram rovah bul kan tan a. Hnam mawl zingah Krista hmangaihna thu ka sawi lawng lawng mai dawn emaw ka tih chu, ka tum ang ngawt chuan ka sawi pur pur lo tawp mai. Thawhnate hnam tawng zir chhungin, phurna thlarau a da hman der a. Aw hetiang reng renga awm tak mai chu, Mizoramah khan ka khah ve tin ten theih tehreng nen, haw leh ngawt dawn ila, thenawm khawveng leh Kohhran ho an zahawm tawh bawk si. Tawngtai reng reng hi a hul huk tawh mai a. Bethel ruama, bungbu kut a, mittui leh hnap tui nena Lalpa pawl nen chuan inhlat veu veu tak a ni.

Pathian thua inchiah zawp nia inhriaa pen chuak ve khan, Pathian thu aiin, thawhnate rinawm loh zia leh dawt sawi heh ziaten min hneh zawk a. In lamah Kohhran ho leh Upa zing tho hmaten min tawngtaipui lo phei se chu "In sual zia hi" tia thinrim teuh chunga hawsan leh daih chakawm tak a ni.

Mahse chutiang reng chu a ni bik lo, milem pathian chibai buk a, ran thisena inthawi thinte khan, Pathian nung an rawn hriat chhuah meuh chuan, an fakna zai rite chu Van zaipawl zai ri ang maiin a mawi a sin.Kan hetih lai boruak hi ka thinlung phek SAM buah hetiang hian a lo inziak a.

Min lo lawm e, Master, Oja, ka pi, ka pu, tiin
Tawng hriat lohvin min bia kan nui vur vur.
Zir chawpin kan ei, kan e, kan zung, kan bazar.
Sawi sual a tam, nuihza kan siam, thiam loh aleiah.

Kan hril thiam lo, hmangaihna thu, an tawngin,
Dawn thar a awm lo, kan ro, kan hul, thlarauvah.
Ngaih a thar chhung leh kua, ngaihzawngte hlei hlei,
Min dawn ve maw tiin kan kur vawng vawng, tlai ni tla thlirin.
Mahse a ni reng bik lo, varpawh hun a thleng.

Lalpa, Ishor, Prabhu kan ti, Van lam kan dawr.
Thlarau kawng tum kan sawi, thiam ang angin.
A buaithlak e, tawng thiam loh chu, thusawi kawngah,
Kross-ah kan thihtir, a tho zo lo, Thlan ata Lal Isua.
Chhumbul takin kan hril, tlanna thu, hetiang vel hian,
Mahse kan dawng van malsawmna, an ring ve mai Lal Isua.

Zai kan vawr e, Chhandamtu pian leh thih champha lawmin,
Lam duh lo, Pastor fekfawn zaipui ai chuan,
An thlang zawk e, zai ring peih peih, Pu.Ringa te ang.
An ngaisange Speaker mittuitla thei, hul huk ai chuan,
Kan thlir tlang e, mittui leh hnaptui nen an sawi Zion.

A thang huam huam, a thang huam huam, an chawhmeh tui,
A har mange puar khawp eipui, Ramthar Mess-ah,
Har hle mah se tui tih a ngai, zir zel a tul.
Khuareiin a hril, tui hun a thleng, a tui ve tak tak.

Pian tirh ata zai la vawr lo zai kan zirtir
A ri re ru, hla pakhat chauh Key ruk velin
Awmzia a nei lo, an zingah, Solfa Key-in,
Thluk sang rawh kan ti, an zai ring tawp,
Zai thiam kan ni vek an tan chuan Mizo zawng zawng.
Ka pi, ka pu zai rawh min ti, kan zai zel mai.

Hetiang thil ho te te tawng ka nih avang hian, miin ‘Sapramah chuan’ an tih laiin, kei chuan ‘Ramtharah chuan’ tih bak sawi tur ka nei ve si lova, mahse ka thil tawnte min hriatpui ve duh ngai a nih chuan, Buh hmunah i han zin teh ang hmiang.

Malaria, Ramthar sweet: Kum 1986 khan, tlangval buang theng thung, Kum 18 mi chauh ka nih laiin , mawl mang takin Tripura ramah Thlaraubo zawng turin ka tek lut ve. Malaria hi sikserh a ni tih pawh hre lo khawpa hrisel kha ka ni thin a, mahse ramtharah chuan sikserh hi ‘Ramthar Sweet’ an lo ti niin, kum pawh a vei hma hauhvin sikserh hrik chuan ka thisen zamah bu an khuar nghal a. Damdawi chi hrang hrang hmangin kan um darh a, mahse min nel tulh tulh a, an lo awm khawm leh thap mai thin.

Tum khat chu chenna tur In sualin, In ram tawh tak hi kan chei tha a, a chung awng leh bang awng kan thawm hnuah, bang kil nghengin Khum kan dawh a, chhuat Lei kan cho nawk nawk a, Mau ban khat chiah kan phun a. Bangrel-ah a za kan tawn zung zung a, Khum chu kan rel peih der a, In thar ka luah thei a ni ta der mai.

He In ropui taka ka chen lai chian, malaria hrik, min ngaina em em tu khan, min ei ral tum ni awm takin, thapui an chhuah a, ka Lu lamah hian a chho ta vek emaw tih mai turin, ka Lu na chu a puak keh tep hian ka hria a. Ka thawhna hnam Kaipeng ho lah chuan, dam lo hi an hlau em em mai a, Ramhuai tih buaiah ngaiin, zan lamah phei chuan mi rawn pawh tha ngam der lo. Tukverh-ah hian an rawn dak dek dek a, "Master pa" tia min koh a "Hmm" ka tih peih chuan, "A la thi lo" tiin an phun ser ser a, an kal bo leh daih thin.

Tum khat chu ei tur hi min rawn siam sak a, min duhsakna sang tak, Nghathu ro lian tawk, bai uih zet mai hi ka Khum bulah an rawn hlui tawrh mai a, manilomaha luakin min zut dep tawh naklaiin, ka tem hma hauvin, a rim uih thang min ur atang ringawt pawhin ka uak nghal pawp mai a. Min duhsaka, an ei tur pawha an lei ngam zen zen loh, ka ei atana a hranpa ngata, bazar atanga an rawn hawn ve a ni si a, ei luih ka’n tum a, a theih hian a theih bau loh, min duhsak tu hrilhhai mit meng mawlh mai kha, tun thleng hian ka mitthla-ah a la cham. Mahse chumi tum chuan tui ti taka ei theih pakhat chiah ka nei, chu chu Kawlthei rah hi zuk ni tlata maw le. Kawlthei rah tam lai a ni bawk a, pum 10 Rs.1/- in a lei theih a, ka leitir teuhva, Kawlthei rah nen kan mu raih mai a. Ka ei theih ka mutpui avangin thla a muang a ni.

Mitthi thla min laktir : Roman Catholic Kohhran, pa valai tak thih tumin, thla la turin min sawm a. Ka va kal chuan chhuatlaiah hian an lo mut zar mai a, a pum chungah, ralna ni awm tak, pawisa nawi hi an lo dah tuar bawk a, an thut bial laih karah a nupui ni awm tak hi a lo tap karh karh a, a tap thiam lo em em mai leh nghal a. "Kuhva i ei duh em ? Lo tho la chaw i ei tawh ang" te a ti thul. Thla latu hmel min hmu chu an che suau mai a, thla lakpui teh kha an chak a. Mitthi chu Chair-ah thuttir tumin an buai ta luai luai mai, ka ngaihdan a ni hauh lo, mi rap mah mah zawk a, vin zet hian " Engatinge khatia in tih, mitthi an thu ngai em ni, ti khan a mutna bulah khan thu tlar ula, thla kan la dawn nia, in thuttir dawn chuan ka hawsan daih ang che u" ka ti a, thla lak sak loh an hlau bawk a, ka thu an awih ve mai bawk.

Chumi tum chuan an Master awm loh vangin, mitthi chu vui turin min ngen nghal a, hnial ngawt chi ni nghal lo le. Tlai thim thet thet a ni tawh a, Thlan laih lam an la peih si lo, Thlan lai ena ka zuk kal chu, mi sawm vel lek hian an lo lai a, khua a thim tep tawh avangin Thlan khurah an lut tha ngam tawh lo hi a lo ni a, kei pawhin khaw thim hnuaia mitthi vui chu ka rap deuh bawk nen, Thlan khurah chuan lutin ka zuk lai ve tawn tawn a, min chhawk tum an awm ta reng reng lo mai, kei lah ka chau ve nghal thuai bawk si. E he he ... in tih dan chu ka duh hauh lo mai, ti rilru chungin ka zuang chhuak a, Thlan kotlanga patling thu ho chu, kei naupang te chuan "Nang lut rawh , nang lut rawh" tiin a inchhawkin ka nam lut zung zung a, khaw thim hma hretin kan zo thei hram a.

Chu mitthi kher kher chuan, ka dam chhunga ka tawn tawh ngai loh tur, mi pakhat thihna chunga Pastor nih leh YMA nih leh Thla latu nih fawmkem vekin ka vir zak zak mai a nih kha. Ka thla lak ve lah chu, Roll film dik lo kan lo lei niin, Slight roll film a lo ni lehnghal a, Agartala khawpuiah pawh a print-na a awm lova, Calcut-ah kan thawn a, min rawn print sak chu le’h, Slight projector nei ve si lo i, Ni thlarah a negative chu kan thlir laih laih a, zan lamah Toarch Light hmangin, puan var-ahte kan chhuah vel a, a fiah ve viau naa, tar chhuah theih a ni ta lo kha kan buaina chu a ni.

Mitthi sawi takah chuan, ka thenawm naupang thih tumin, kan indaih lo em em khawp a, mi panga chiah kan awm. Kuang kan siam phawt a, ramhnuaiah kawng sat chawpin kan zawn lut a, Thlan kan lai a, Kuang, a chhunga mitthi awm reng chu, mut hahchawlh nante kan hmang a. A laitu zawng chu a vui tu kan ni nghal a, indaih lo viau e ti lo chuan, kan daihzai viau lawi si.

Mitthi chungchang kan sawi ta laklawh, Imphal-a EFCI Kohhran mi thih tuma kan buai dan sawi tel law law teh ang.Mitthi chhungte Hindu an nih avangin, inhal duh leh inphum duh an innawr a, phum tura an peih vek hnuah, Mitthi farnu, hmun hran atangin a lo thleng a, "In phum chuan chhungkua kan nihna atangin kan intuithlar nghal ang" a rawn ti tawn tawn mai a.Veng chhung Club ho lahin "In phum chuan veng chhung atangin kan en hrang ang che u" an lo ti ve bawk. Lehlam lahin phum turin engkim an peih tawh a, Kuang leh Motor nen an inchhawp rup tawh bawk si, Hindu lam an chak ta, hal turin a ruang an chang a, Kristian lam chuan an Pastor hovin, Kuang ruak chu thlanah phur pheiin, an va phum ve tawp bawk. Thawngtai tui a har fu awm a sin.

Harhna buaithlak : Tripura-a ka thawh laiin harhna kan chang thut mai a, a hlimawm rualin buaithlak mep mep tak a ni.Zai tui laia Rul lianpui lo hmu tawk te, pa lianpui, mit lian takin rawn bih thla kur lo hmu tawk te an awm a. Hetiang an hmuh chang chuan an te teng tung mai thin.

Tumkhat chu, khawmpui kan tiak niin, ka naute lungleng lutuk chu, ka Inah ka zaipui a, an lam chhuak leh ta thut mai. In-in min len dawn loh avangin School-ah kan insawn a, khua a lum si, thlanin min leih huh dup mai a, lam a tawp thei si lo, School lei chhuatah an tlu pheng phung mai a, Vawk inbual ang maiin, thlan huh leh vaivut inchawhpawlhin an berh nuai tawh mai. Berh leh balhin awmzia a nei lo, kan zai tui zia chu sawifiah thiam rual a ni lo. Van Angelte nen Lal hmaa kan zai hun tur thlirin, van nun temin, chatuan ramah min luhpui ni berin ka hria.

Harhna chan hian, thlarau chekhnawk a lo tel duh khawp a, harhna chang zingah inti Zawlnei mi pakhat kan nei a. Hetih lai hian Hindu naupang pakhat thi lek lek hi a awm a, inti Zawlnei chuan tih dam tumin a buaipui chiam a, hmun hrang hrangah an zawn kual a, An In bungrua an dah chhuah sak thul, an zawn an zawn a, an zawn hlum sak daih lehnghal, inveng reng hman kan ni bik si lo. Thlarau therhlo te te buaipui hian min ti hmelchhe thin a ni.

Happy Christmas & New Year: Ramthar a ni a, Lal piang leh kumthar lawm a hun tawh chuan, ruai kan theh dawn tih, ring lo mi thleng thlengin inhrilh thar a ngai lo. Kan thiam tawka kan lawm dan apiang kan hlimpui tur a ni ringawt.

A rau lem lo, lung a leng pha thlawt bawk lo, Mas hla sak tur chu kan nei ve, kan sak tlan theih erawh chu Hla 6 vel chauh a ni, kan Hla thenkhat ve lah chu "Isua apiang Bawng Inah" tih thunawna hmangin, Tlang chungah Setanan a thlem, a ngam lo Setanan, Isuan a hneh zawk tihte a ni nawk a. Ber thla (October) atangin kan Hla thiamte chu kan sa tluk tluk tawh, Mas kan thlen phei chuan sa nawn zing tawh tak kan ni. Kan theih tawk chuan kan inbuatsaih ve, mahse kan thiam tawk a ropui lem loh em avangin, rilruin Bethlehem lam lam a thleng pha lo, kan awmna Mission Compound bak a dap phak lo a ni ber. Hetiang hian Mas chu kan hmang ta.

A par thei ang berin Biakin kan chei phawt a, Biakin chungah, sang takin Star kan tar ve vauh mai chu Mas tawh tak a ni, Ur lawk zan atangin tih Mas tum takin kan zai tan a, kan member pakhat Electric Guiter nen a rawn thawk chhuak,. Hmm.. kumin chu a va nuam dawn ve, hot takin zai i vawr ang aw tia beisei kan lo tih san ve ngawt pawh chuan awmzia a nei thui tak tak thei lo, Guiter rawn keng tu pain D key chiah a lo thiam, key thlak tur a ni tih a hre lo, a perh ring ropui mai si, zai reng reng a tui ta lo, perh thiamin thlak tum dawn ngawt ila, a lungawi loh hlauh chuan Mas a nuam dawn si lo, a phur phurah a tang lehnghal.A pawi lo lenkhawmna lamah a ziaawm deuh ang chu tiin kan tlingtla ta phawt a.

Lenkhawm a hun, member thenkhatin zan dar 12 ah Isua a piang niin an ngai, men thlen talh an tum. Zai kan vawr leh tan ta, kan hla thiam zawng zawng kan sa zo leh ta phawt a, zai thiam loh nen, sak nawn sek ai chuan tiin kan in Solo siak vel, Solo tih lemah, Chenese Mas hla phuahchawp te, Magic show te nen kan tlingtla ve leh ta.

Mas ni-ah ruai kan theh ngei tur a ni, Kohhran thenkhatin zing lamah ruai an buatsaih laiin keini chuan inkhawm hmasak phawt tur kan ti ve tlat. Kan inkhawm chu a ngaite bawkin kan ri re ru. Mas sermon pawh, ring lo mite nen kan inpawlh nuai tak avangin, Kross thleng thleng kan sawi kai ta vel a nih kha.

Ruai theh a hun ta, karei karei, inkhawm ve lo, ruai kil tum an lo lang huang huang mai le, Chhang leh Sangha ti pung tu Birth Day lawm naah, tlai puar loh hlauin kan vei tawn zak zak ta mai a, chhang chhe tak kan ni.

Kum a thar ta, Mas hla thlan a bang thei chuang lo, "Isua a piang Bawng Inah" tiin kan la inawi vel, Biakin cheina kan thiah hma chu, kan inawi zel dawn niin a lang.Kum tharah chuan tih dan kan thlak daih, zingkarah eirawng kan bawl a, inkhawm hmain ruai kan theh ta hlauh, Mas laia ruai kil tu, inkhawm duh chuang lo an awm avang khan, kumthar-ah chuan tuma chhuah theih loh nan, ruai kil laiin Gate kan kalh tlat a, ruai kil tu zawng zawng kan inkhawm ta dial a. Tih chi tak a ni.

Ram buai : Manipura rawngbawla ka luh ve phat atangin, chi leh chi innghirnghona boruakin min chiah nghal a, ka awm ve hmain Meitei leh Pangal (Muslim) an an insam chiam tawh, mi 200 velin an thih phah.Chumi hnuah Kuki leh Naga indovin, thingtlang khaw tam tak an inhal ram sak a, rawng rak taka inthatin, Bus chhungah an hmelma zawng khung khawmin an nam lum, tihte chu titinaa kan thu dawn hmasak te a ni.

Kan nitin chanchin bu-a kan thu hmuh thinte chu inthahna tel lo a awm mang lo, chumi ti chiang tur chuan, kum 2004 January thla chhung leka chanchin bu record lo tar lang ila.

Dt.1 (4PM) - Ramhnuaimi(RPF) pakhat 33 Assam Rifle nen an inkahnaah a thi.
Dt.5 (10:10AM) - 14Bn. CRPF pakhat, ramhnuai mi(UNLF) ten an ambush-naah a thi
Dt.6 (8:45AM) - Ramhnuai(KYKL) mi pathum Manipur Comando nen an inkahnaah an thi. Hemi tlai vek hian mi dang pakhat an kap hlum bawk.
Dt.13 (8:00PM) - KYKL member 19Rajput Rifle ten an kap hlum.
Dt.14 (10:30PM) - Comando ten ramhnuai mi pakhat eng pawl nge tih hriat loh an kap hlum.
Dt.15 (3:10AM) - Ramhnuai mi nia rinhlelh, Assam Rifle ten, a In atanga hruai chhuakin an kap hlum.
Dt16 (7:00AM) - Assam Rifle pakhat, UNLF te ambush-naah kah hlum a ni.
Dt.19 (1:10PM)- BSF, Churachanpur lun laia an patroling lai, PLA hovin an kap thut a, ASI pakhat an kap hlum, inkah thawm hriaa, Police va tlan lut ve zainga mi pakhat an lo kah hlum bakah, Civil hmeichhe pakhat kum 30 mi na takin an hliam a, Hospital an pan puinaah a thi. Tin dar 9PM-ah Bus Conductor pakhat ramhnuai miin an thah ruang chhar a ni. Hemi ni vek dar 10 PM ah PLA 2 Comando ten an kap hlum.
Dt.20 (4:10AM)- KRA nia sawi Assam Rifle ten an kap hlum,
Dt.21 (10:10PM). Mi tu tih hriat lohvin ZDV member pakhat an kap hlum.
Dt.22 (11:00AM).- Hindu Army tia sawi IRB in an kap hlum.
Dt.28 (1:15AM).- PLA mi 2, 19th Rajput Rifle ten an kap hlum. Hemi ni vek dar 11:40 AM ah, Silai kahna hnuhma awm ruang chhar a ni bawk.

Manipurah ramhnuai mi pawl tesep 25 an awm a, an inthlunkhawm chung pawhin pawl 12 chu an la tling tho. Chung ramhnuai mite chu sorkarin nasa takin tih rem a tum, mahse an pung tial tial si a ni. Kum 2005 chhung khan ramhnuai mi 1019 man an ni, mi 84 kah hlum an ni bawk a. Silai 179 leh Bomb chi hrang hrang 5508 an man sak thu an Governor-in Legislative Assembly hmaah a sawi.

Hetiang taka ram ralmuang lova awm kan nih avang hian, Manipurah remna leh muanna a awm theih nan, Imphal khawpui laili, Polo Ground tual zawl-ah, ni 40 leh zan 40 chhum lova tawngtaina kan buatsaih a, tawngtaina kan neih lai hian, Chanchin bu-ah inthah, Kidnap, ruang chhar thu chhiar tur a awm lo, a reh ve duk tak tak nia.!!

Nimahsela hemi hnu lawk hian Kuki leh Paihte an innghirngho leh ta, indona a chhuak mai ang tih hlauvin, Churachanpur-ah tawngtaina buatsaih tumin kan vir buai leh ta zak zak a, Kohhran hrang hrang hruaitute dawrin, a huhova tawngtaina buatsaih ngei tumin tan kan la a, kan tum angin min lo chhang mumal thei si lo, Kohhran pawl hrangte lah chu a tam em em mai a, dawr kual vel pawh tak a ni. Hetih lai hian, Hnam hnihte boruak chu a puak keh tep tih hriain, Kohhran nghenchhana buatsaih ai chuan, mi thahnemngaite sawm khawmin buatsaih ila, tawngtaina kan buatsaih hma thei zawk ang tih ringin sawmna kan buatsaih ta tawp mai a.

Sawmna ka chhu zo chiah, sem tura ka chhuak chu le’h, kalkawngah tlangval rual, Thingfak kengin an lo kal dul dul mai a, Mizo ho chu mahni In lama lut turin an lo in au lauh lauh bawk a, ka sawmna chhut pawh chu sem tura kal zel chi a ni lo tih hriain, thlen In lamah ka tlan lut vat a.

He buaina lo chhuah tanna chu, zan lamah thingtlang khua ( a hming ka sawi thei ta lo) -ah Kuki hovin, Paihte mipa 9, an In atangin an ko chhuak a, tual laia din tlar tir vekin, an kap hlum a ni an ti. Chu thu chu an hriat veleh, Paihte lam chuan, Churachanpur-a Kuki awm zawng zawng chu thah vek tumin an vai ther ther mai a ni.

Zing chaw kan ei kham chu le’h, Silai puak ri, ngaihnawm lo deuh deuh kan ngaithla kar reng mai a, chawhnu lamah In hal khu a rawn dum chhuak ta nguih nguih mai, (anni chuan In hal hi In rawh an ti). In rawh sak hi a lar hle a. Chhun lamah raltlan an insulpel zut zut a, mahni Inah awm ngam lovin, Biakin-ah an riak khawm a, mahni veng theuh ven him tumin, veng tinah Gate an siam thluah mai a, mi zawng zawng hi an inhlau tawn thum a, buaithlak mep mep tak a ni. Zan lamah khawlai a reh duk a, silai puak rite chu, eng silai nge tih mi tin mai hian a thliar zat zat thei a ni, Chu chu churachanpur khawpui nun a ni.

Thingtlang lama thil thleng a rapthlak thei em em, Hmeichhe tleirawl pakhat chuan heti hian min hrilh, " Kan khuaah silai keng an lo lut a, chaw min buatsaih sak rawh u, an ti a, an chaw ei kham chuan, mi zawng zawng tlan chhuak vek rawh u, In kan rawh dawn, an ti ta mai a, kan tlan chhuak vek a, ramhnuaiah kan tawm a, In an rawh vek hnu chuan, mipa ho khuaah lut turin an va kal a, silai keng ho kha an lo la awm a, an lo kap hlum vek a, ka pa leh ka u tlangval pawh an kap hlum ve ni" a ti. He tleirawl hi mi Inah awmin, a nu leh a nau nen chiah an dam khaw chhuak.

Buainain min chim tak avang chuan, kan programme duan ang chuan kan kal thei ta si lova, kan tih theih awm chhun chu, Kohhran mal mal tlawha, tawngtaina lo buatsaih tura sawm a ni ta mai. Kan Motor-ah ‘Peace Mission’ tih kan tar ve tawp a, Kohhran hrang hrang tlawhin kan kal kual a, veng tinah kan luh dawn apiangin, uluk takin min lo check ziah a, Hnam hnihte inkara tlan tawn kan nih avangin, rinhlelhawm hmuhin min hmu a, rinhlelh thuah min kap hlum tap ang tih pawh a hlauhawm rum rum thei a sin.

Boruak tang zual a reh hnuah, Paihte leh Kuki, Kohhran hruaitute Imphal-ah kan phur thla a, Mizoram Kohhran Hruaitute Committee-te chahin, Seminar kan neihpui a, Paihte leh Kuki a inpawlhin kan riah khawm tir vel a. Kohhran hruaitu mah ni se, an insual mai ang tih hlauthawngin, Meitei, pa san tha pui pui, security-ah kan hmang a, tlaivar zak zakin an duty mai maw le.

Heng kohhran hruaitute kal tlang hian, silai keng ho pawh kan kawm theih phah a, kawng hrang hranga hma kan lak laiin, Sorkar lam hmalaknain inkahhai an puang ta. Chuveleh lawmthu sawi tawngtaina neihpui turin kan tlan kual a, Pastor pakhat Ina kan tlan luh tumin, kan hotupa Rev. Chawnghranga’n, "A lawmawm em mai, lawmthu sawiin ka’n tawngtai ang e, Aw Lalpa vawiinah hian.." a tih veleh, silai a ri leh ta tuk tuk mai, tawngtai tui hluam hluam chu har tak a ni. Kan tawngtai zo kan tlan chhuak leh chu, khawlai hi a reh thup mai a, chumi kara tlan kual zak zak chu phurawm loh tak a ni.

Tum khat chu Piarson Lal-in an khaw thenawmte nena inremna chawhlui an kil ho theih nana palai turin min ngen a, kan lawm khawp mai a, a tuk zinga hna ropui tak thawk tura kan mut lai chuan, an khaw bul lawk Mata-ah In sawm an hal a, mi 9 lai an kap hlum tih thawm kan hre leh ta. A tukah chuan Piarson Lal kan pan leh ta, zan lam boruak avangin kan thil tih tum chu a harsat kan rin thu kan sawi a, mahse an khaw Lal hmu hram turin min ngen a, kan kal ta thova, an khua kan thleng tep tihah, kan Motor chu chirhdiakah a tang ta tlat mai, ke-in khua luh kan tum a, chu khua chu silai keng hovin an lo veng nasa mai a, kawng chhak hnim buk atangin min lo chang thup mai niin, tlan tlang thei ta ila eng tak tawk ang i maw ? Motor a tlang theih loh avangin Ke-in kal kan tum a, min lo chang tute chuan mi lo ti dingin eng ti tur nge kan nih min zawt a, an khaw Lal hmu tur kan nih thu kan hrilh a, mahse an Lal chu a awm loh thu min hrilh a, chuti chu khuaa luhin awmzia a nei si lova tiin, kan kir leh a, kan Motor pawh chu min nam chhuahpui ta zawk a.
Hemi tukah hian Mata-ah Open air preaching neiin. Hnam damna chu, silai leh ralthuamte ni lovin, Pathianah chauh din chhuahna a awm a ni tiin kan au piap piap mai a, chutih lai chuan silai keng ho an rawn lawr zawk zawk a, an huat thu ka sawi ta emaw tih mai tur hian an rawn lang sek mai a, tun tum chu kan thih phah a lo nih pawhin Van lam Nobel Peace Prize kan dawng ve em ang chu tih rilru puin, awr phiar tawng tawngin ka au chiam a.Mahse Pathian thu hi a lo tha khawp a, Programme kan zawh chuan, kan Tui in turte an rawn keng a, lawmthute min hrilhin, an boruak raltitna kara Pathian thu sawi ngaihthlak tur an nei chu an lawm hle zawk a lo ni.

Buaina avanga kan thil tawn zawng zawng sawi lan vek a tul awm love, ka sawi lan hram duh erawh chu hei hi a ni. Hnam hnihte indona avang hian, Mizote tan pawh a raltitawm ve em em a, thenkhat phei chu Mizoram lama pem phah pawh tamtak an awm, hetih lai hian tuna ka fate nena kan Nu duh tak, tunah pawh ka thu ziak min tuipuia ka bula thu reng hi, buaina pumpelh tuma tlan chhia in, kan Mission Compound a rawn bel rawk a le, kei val senior, zing zun pawh hing tawh tak chuan, thian thate sawipuina azarah, a nu leh a pate rawn hmasa te tein, min sawi rem chawp sak ta ringawt a nih kha.

Chu zing ni chhuak mawi tak chuan, kei val senior-a nupui nei tur chu duhsakna chibai mi buk a, lawmpuina atan nilenga suah sur tur lo dan beh mi tiam a, kei pawhin malsawmna ka dawn ni tur a nih avangin, inthlahrung hauh lova a enna rawn chhuah turin ka chah bawk a. Ka thenawm khawveng Meitei ho erawh chuan ka tana ni lawmawm chu min hriatpui lovin, Ironbah khawvel-ah an lo cheng ve mai mai bawk.

Kei erawh chu mahnia khawsa tih takah, puitu ngaiin ka van ruai a, Video thla la tur te, Mo hruaina Motor ngaihtuah te, ruai buatsaihtu fatu ho mamawh ngaituahsaktein ka vir buai zak zak a. Mite chuan an nupui neih dawn zingah, inchei bak an buaipui tawh loh laiin, kei erawh chu inchei tur theihnghilh thakin, phur satein ka phur a. Hmel mawina avanga nupui nei tur chu ni ila, hemi ni kher kher hi chuan ka tling lo a ni. Mahse hmangaihna avang zawkin, zah leh inthlahrunna nei map lovin, dam chhung atana thutlung tiam tur leh Inneihna Zungbun hlan turin, Biakin lam ka pan ta a.

Min lawmpuitu thenrual thate chu an lo thleng kim deuh vek tawh, a changtupa va thleng ve chu an lo thlir thap a. Chal lawk lil lel, hmel bumboh tak, Motor atanga tum thla chhak chu, khawngaihna nen lawmpuina chibai min lo buk sap sap a, ka hlim em avangin Hapui zawng zawng lang vekin ka nui ho mai a, Mo, a mawina zawng zawng nena inthuama, a pasal tur pana, a Motor ni lo, hawh chawp Car-a rawn duk phei zar zar chu lo nghakin, Biakin maicham hmaah thaw dep depin ka thu a nih kha.

Mo-in moneitu a rawn pan a, insi lek leka kan thu chu, min thlirtu mipui chuan inhmeh lo min ti a nih pawhin a awm thove. A hmel mawina leh a pian thim zia chu sawi fiah aiin hmuha fiah zawk chi a ni, Mo thuam famkima a inthuam lek phei chu, thawh thuta va pawm chung chung mai hi ka nap a, mahse a la hun lo, Pathian leh Kohhran ho hmaa inlan kan ni tlat. Thil thianghlim hlir ka ngaihtuah zawk tur a ni.

Hei lo liama ka thil tawn azawnga thil ropui a awm dawn em ni.Heti hian ti tawp tawh mai ila, ka sawi chhuah chak ber ka sawi chhuak laklawh tawh bawk si a, mahse chutia nupuite avang ringawta thu tih tawp ngawt chu a Pa chiah lo bawk si a. Thil pakhat chiah zep tel leh lawk ang.

Seminar hlawhchham : Imphal khawpuiah rawngbawlna changkang tak neih tumin, khawtlang nun siam that chungchang Seminar kan huaihawt a. HRDC a thawk, thian ngah tak kan chhar chhuak a, ama rawtnaa he seminar hi buatsaih kan ni. A thiante chu Doctor te, Journalist te, Lecturer te, Club hruaitute an ni nawk a. Chutiang mi vengva hnena Seminar buatsaih chu nep taka tih chi ni lova kan hriat avangin, kan theih ang tawka changkangin kan buatsaih ve a ni.

LCM High School Headmaster Pu MS Dawngliana, Paper kan buatsaihtir a, sawmna Card pawh mawihnai takin kan siam a, Hotel chaw kan order bawk. Sawmna chu kan sem chhuak ta a, Hotel chaw order tur kan nih avangin, an lo kal leh kal loh tur chiang taka chhanna kan ngen vek a, "Lo kal ka tum ang e" an ti vek a, mi 30 lai kan sawm.

Seminar ni a lo thleng ta, dar 10 a tan tur kan tih kha, dar 12 a rik pawhin tumah an lo la kal lo, 12 a pel chiah, keimahni hmelhriat kan sawm ve, patling 3 an lo kal, kan la nghak leh deuh, sawmna Card kan pek zinga pakhat, kan sawmna ngai pawimawhin dar 1 a Calcutta kalna tur Air Ticket nen a rawn kal. A beidawn thlak kher mai, seminar buatsaih rawttu ber lah chu, a zing leng a lo haw thei reng reng si lo, mi 30 chuang kan sawm te atangin mi 4 chiah an lo lang.

Seminar paper lah chu Copy 100 ngawt kan siam, a daihzai kher mai. File Cover kan leite pawh a chuang rui mai a, Seminar paper chhiar chhuah veleha Calcutta min kalsan nghalte nen, chu seminar changkang tak chu kan nuai liam ta vel a nih kha.

Hotel atangin mi 30 ei tur chaw kan order tawh bawk si, a ei zo tur mi kan sawm khawm leh ta. Chaw awm sa ei ral tur erawh chu sawm khawm har lo tak a ni thung.
Ka insawi phur laklawh, thil pakhat chiah ka’n telh leh.

Police Thana chaw min hlui : Tripura-a ka thawh laiin, kumtin Hindu ho sual tlenfaina hmun Dumbur lui-ah, sual tlenfai lai en turin kan thiante nen kan kal a, Motor kan hire a, kan phur khawp mai, mipa 3 leh Hmeichhia 2 kan kal a. Kan va thleng chu luiah sual tlengfaia inhnim an lo phu suau suau mai a, a sing tel takmeuh hi chu luiah chuan an inbual suau suau mai a ni.

Mipui nawlpui lo thlen tam hmain kan chhaka Hydel Project kan han en hmasa a, Tlangram lui khuah kan vawikhat hmuhna a nih avangin hmuhnawm kan ti khawp mai. Thla lakpui kan chak hle a, kan dil a, permit neih loh chuan an lo phal awzawng lo, kan hmel a danglam avangin min hmu duh khawp a, kan hmeichhiate inchei dan khan an mit a la pawh a ni maithei, thla la lo chuan kan hawsan ta a, kan haw kawngah, ral hla deuh atanga Hydel Project lang phakah thla lak hram kan tum a, min lo enthla reng chu niin, thla pawh kan lak hma chuan Police duty hian min rawn kova, kan buai zo ta, min man chu a ni ta reng mai, thla kan la lak hman loh thu kan sawi pawhin an awih si lo. Mangang taka kan awm laiin, Tlang mi MLA hi a lo kal a, kan harsatna kan lo hrilh dek dek a, "Law is law" min tihsan mai si a. Law nge Rules pawh hre hrang lo MLA chuan min kalsan daih a, Police hruai kual velin kan awm ta. OC hnenah mi hruai a, anni chu sual tlengfai ho venga duty an ni.Engmah pawh min zawt lovin an bulah min thuttir reng ringawt a, tlai a lo ni a, an Office lamah min hruai ta.

Thla kan la lak hman loh zia kan sawi chuan, chu mi khaw thla la tu chu an kova, chu thla la tu chuan, thla lak a lo siam thei bawk si lo, keini chuan Roll Film peka hawsan kan tum a, kan Camera min neih sak tumin, a chiar kual duah reng mai a, kan Bag te a check vel a, Bengali hla ziak (Pathian Hla) hi a hmu ta, Bengali tawng a nih avangin, "Hei hi enge" a ti a, Hla a nih thu ka sawi chuan, "Han sa teh u" a ti ta mai a, OC Office-ah chuan Group zai ropui tak kan rem ta vel a nih kha.

Khua a thim tep, min la chhuah duh bawk si lo, Thana chaw -a min hrai tumin, Varandah-ah chaw min eitir an tum a, kan han thu tlar ve bawk a, tumahin kan ei duh der si lo, Chaw bulah kan thu vel mai mai an hmuh chuan min khawngaih deuh a ni ang, min ko lut leh a.

"Ka pu, Roll film hi la la, thla kan la a nih chuan min rawn man leh zawk dawn nia" tiin kan inrem ta.

Kan en tum ber, sual tlengfai lai pawh chu mumalin kan hmu ta lo, kan tih sual lohpui chu, Police-in min tlen faisak an tumna lamah hun kan va hmang ral ta mai mai a. Isua thisen hi sual tlen faina a ni tih hria se chu, Police-in min man tawp lo ang maw le.










Friday 20 February 2009


KA VAI RAM ZIN

Pathian thu leh a chheh vel kan zir ve lai khan, kan hotuten Conference kal turin thianpa Zohmaa nen min thlang hlauh mai a. Conference tih lemah Vai ho Sap tawng lam fiah lo ngaithla mai mai tura kal kan ni ber a. Lengpui Airport awm hma, Tuirial Air Field hman lai kha a ni a. Zin nan khawl changkang hman kan duh ve si a, a haha ka hah zia mai chu, tun thleng hian ka ngaihtuah chhuah apiangin ka la hah nia maw le.
Inbuatsaihna : A tirah Gauhati atanga Rel Direct Ticket kan la a, Thlawhna chuan kan chak talangah, Air Ticket lam kan en leh a, Ticket pakhat OK a lo awm a, pakhat zawk chu waiting list pakhatna a nih avangin, ticket zuartute pawhin, "Chance in nei tha tho, la tawp rawh u" an ti a, Air Ticket chu kan la a, kan Rel ticket pawh ti danglam lehin, Calcut (Kolkata a la ni lo ) atanga kal turin kan siam rem leh ta zawk a.
Kan kal dawn ni hma chiahah, kan Air ticket pakhat OK loh chu OK tir tumin kan va dawr leh a. "Tlai dar hnih-ah a OK theih leh theih loh a chiang chauh ang, Culcutt atangin VIP mi 5 tan an rawn hauh a, annin an rawn thulh lo a nih chuan a OK theih loh ang" an ti ta daih mai.
Thil engmah tih danglam theih a ni tawh lo. Air ticket OK kan neih zawk chu Cancel pawh ni ila, Gauhati atanga Rel-a kal turin hunin min daih tawh lo. Kan ticket chu a OK theih loh chuan mi pakhat chauh kan kal thei si a. Tu zawk nge kal ta ang le ? A nihna takah chuan ka ticket chu OK zawk a ni, mahse ka thianpa chu Thlawhna chuan pawh beisei pha lo, Rel pawh a vawikhat chuanna tur a nih avanga kal chak tawh lutuk, Gauhati atanga kal pawh hnial lo kha a ni a. Keimah zawkin, chuan ngai lohnaa chuang thei kan nih rau rau chuan, Thlawhna pawh chuang tel law law ila tia thu tlukna siamtu ka nih avangin, OK ticket pahnih kan neih theih loh chuan, kian zawk tur ni awm tak ka ni. Mahse ka thianpa chu amah chauha a kal chuan Vai ho ruk bovin a awm ang tih ka hlauhthawnpui bawk si. A tir atang rengin, "I thu thu" ti tawp mai tu kha a ni a, amah ngei pawhin mahnia kal chu a huphurh avanga "Nang zawk le" a tih beisei ran chungin, "Zohma, i ticket a OK theih loh chuan, ka ticket hian i kal mai ang a, Calcut-a kan thiante kan phone ang a, an lo buaipui mai ang che" ka’n ti dek dek a, nui vur vur chungin "Ni e"a ti ta mai si a, a beidawn thlak kher mai.
Chutiang mi chu ka thianpa chu a nih miau avang chuan, kal chak lo hle mah ila kalpui a ngai a ni. Tlai dar hnih a ri ta, thawm a la awm lo, Calcut atanga an rawn phone nghakin kan thaw dep dep mai a. Khatih lai hun kha hun hahthlak a va ni tehlul em. Kan nghah chu hawrawp pahnih chiah, ‘OK’ tih chiah a ni, a OK hlauh chuan Thlawhna-ah ka chuang ang a, Calcut bazarah ka bazar nghal ang a, Madras (Chenai a la ni lo bawk) Beach-ah Sap nula thla ka lakpui ang a, Bangalore-a Lal Bag-ah thla ka la chiam bawk ang a, a remchan phei chuan Mysore Brindavan Garden-ah kalin, Dancing Fountain ka thlir ngawih ngawih ang. OK kan hmuh loh chuan ka thianpa chu ngaihtuahawm takin ka thlah liam a tul dawn a ni.
Minute sawm tehmeuh thaw dep depin kan awm a, Phone a ri ta, eng thu tak rawn sawi ang maw ? "Four or Five" eng tihna nge ? Mi 4 nge 5 lo kal dawn a tihna nge, ticket 4 nge 5 ka lo dah dawn a tihna ? A ngawi leh ta vang vang mai le. Khati khawpa thinphu khan darkar chanve chu awm ila, BP sangin ka thi thei hial awm e. Thlawhna chuan ka lo chak kher kher chu ka inchhir a, Vut leh Vaivuta thuin ka sim ta, ka ti hman thelh a ni. Phone a dah a "In kal thei e" a ti sap a.
Kan kal tan :A tukah Tuirial Air Field kan pan ta, dar 11 ah chhuakin, chawhnu dar 2 ah Calcut Rasdhani Rel kan nang hman ngei tur a ni.
Dar 10 reporting nang hman ngei tura inngaiin, dar 9 ah Aizawl kan chhuahsan a. Kawng lakah kan chuanna Motor Gear a chhe thut, rilru a va hah tehreng em, nimin lama ka thinphute pawh kha a rawn tho harh leh dawn takngial a lawm.
Ka pu a siam theih ang em ?
Ka hre lo, a part a tla a ni maithei
A spare i nei em ?
Nei lo.
Motor hnuaiah a lut a, "Ka rin ang ngei a ni" tih pahin a rawn bungbu chhuak kut kut a, a din chhuah pah chuan meizialte chu a la phawrh chhuak tak deuh deuh, thawveng zetin a la tan zui.
Engtingnge ni ta ang ?
Kalkawngah a tla em han zawng teh u.
Rang lutukin ka tlan kir a, kawi khat maiah hian a lo tla ngat reuhva. kan kal leh ta, dar 10 rik nan minute 10 chiah a la awm, kan tlai chiang sa bal, Bei nge sei Run dung, kan kal zel a, Thlawhna an delay hlauh, kan va thleng chu mi zawng zawng security Room-ah an lo awm tawh.
Keini thian dun chu Security Room-ah tlan luh ve kan tum thla rawk a, CRP in min vin tuar tuar mai. Eng tizia nge ni ta ? In tlai tawh, in kal thei lovang an tihna em ni ? a va han buaithlak tak em, heti reng renga Thlawhna chuan harsa mai chu. OK ticket neih ringawt kha thlawh theihna a ni ngawt lova, mi sual kan nih leh nih loh min check phawt a ngai.
Tun angin khawl hmanga in checkna la awm ve nghal lo, kan thuamhnaw ken chu a phawrha phawrh chhuah vek an duh. Security room-a tlan luh tum kan nih avang khan emaw ni ? min check uluk em em lehnghal. Kei pek chu ka thil ken an hre thiam ta tlat lo, Culcutt-a an chhungte pek tur, Dawlrep min thawn chu CRP ho chuan an thai let an thai let ta mai a, tuman kutin an khawih ngam lo. Min kova.
Yeh kya he ?
Yeh sabji he
.
An awih lo nasa, eng thu nge a sawi zel ka hre thiam lo, ka tihngaihna hre lo chuan, "Bomb a nihte in hlau a ni ang e" tih pahin pakhat chu ka phelh ta zuar mai a, chuti chung pawh chuan an la hre thiam chuang lo, kan piaha Mizo Police pakhat chu an kova, ani chuan Mizo chawhmeh tui tak a nih zia a hrilhfiah hnu chuan, an nui ta ham ham a.
Kan vanneih asiamin Thlawhna a lo la thleng lo hlauh, dar 11:30 lai a ri tawh, rang lutukin Security Room-ah min nawr lut a, Thlawhna lo tum kan nghak ta. Dar 12 a ri tawh, a lo la thleng lo, Calcutta dar 1:30 PM a thlen ngei ngei a ngai, thlen hman loh chuan Rel ticket lak thar leh a ngai ang, puitu kan hmuh loh phei chuan ticket lak dan pawh kan thiam awm si lo. Aw... Thlawhna-a chuan ka lo chak kher kher chu, zin nawm tum luatah Airfield bak kan pel lo mai awm ma nge ti tein ka ngaihtuah rum rum. Dar 12:30-ah a lo tum ta heu mai le.

Hei le Vansang chu : Kan Thlawhna chu mi 18 leng lek kha a ni a, a te khawp mai, Thlawhna thlawh chhuah hma chuan tunge Toilet-ah lo va e pek ni. Zawngtah ei tih hriat reng reng hian a rawn nam hak a, Air Hostess an mangang, Pilot an va ko, ngaihtha lo takin a lo chhuak a, thu dang sawi lo chuan "It’s too much" tih pahin a hnar a hup tawp.
Kan thlawk ta, Aizawl khawpui pawh kan chhuk en ta vah mai, a va hmuhnawm em, mihring che vel pawh chiang vak lo chuan a hmuh theih a, kan In atanga ka Nu min rawn bye bye ni awm tak pawh ka hmu, Zarkawt Gas la tur intlar ni awm tak pawh ka hmu bawk tak e. Lung hi a leng nghal ruih mai a. Van sanga han awm daih mai chuan, ‘Lei hi hnutiang chhawnin’ tih hla te pawh kha rilruah a lo lang nia. Kan Thlawhna a tet em avangin Chhum a awm hlekin a invawrh sang zel a, Chhum chung hlirah kan thlawk a, thlawh lah kan thlawk rei, darkar 2 zet kan thlawh hnu pawhin Lei kan la hmu lo.
A sang tual, a sang tual tual, Red Light a rawn de ta zoh zoh mai, eng tihna nge ? A puak dawn ta em ni, kan bula mite lah an inhreng tha sap sap lehnghal. Eng tak tawk ang i maw? Kan Thlawhna hian Chhum tawn tlang ngam lova a thlawh a thlawh kual chuan, oil a zo ang a, kan tla van van mai awm mange. Mahni Pathian theuh i au ang u tiin, Van chung sangah Van Pathian ka han au a nih kha, kan indawrna a hnaih deuh vang nge, ka Amen chiah chu Lei kan hmu ta, kan thum huk a, Vai ho phei chuan kut an beng dar dar nia !!

Rel-in min tlan san : Dum Dum Airport-a kan tum chuan dar 2 a pel duai tawh, kan rah chin apiang kan vawikhat rahna ve ve a nih avangin, engtinnge ni ang tih a ni zo ta vek a, min hmuak tura kan chahte lah, kan tlai avangin an haw daih tawh a nih phei chuan a va manganthlak dawn em. Kan buangrua pawh a lo chhuah hma hmain ka thianpa lah chuan min hmuaktute zawn tumin vah chhuah a lo tum nghal ruai bawk. CRP hovin an lo vin tuar tuar lehnghal, an man buai ang tih hlauvin, zah pawh dawn lovin, "Zoo...hmaaa" tiin Terminal Building khawk rum rum khawpin ka va au a, a lo let leh vut a, nui hui chungin "Min hmuak tute va zawn ka tum a" a ti ni tain ka hria.
Bei hi a va dawng tehreng em, kan hmabak eng nge hriat ni tawh suh, ka thianpa lah "I thu thu" ti tawptu kha a ni si a. Khawi lama mi nge mi tanpuina tur lo thleng ang ? Bungrua nen kan innawr chhuak ta, Mizo hmel reng reng hmuh tur an awm lo, Kan thiante awmna address lah kan hre chiang bawk si lo, a hming kha kan hriat chhun a ni mai a, kan hawi hil chu a ni ta der mai. Lalpa min pui rawh, Calcut mihring tam lutuk zingah hian i tirhkoh rawn tir la, i rawngbawlin ramthim ber thengin ka kal dawr dawr ang. Ka Amen chiah chu Sikh pa lian pui hi a lo ding run a.
In kalna tur address in hria em ?
Hre lo, a hming chiah kan hria
.
A ngaihtuah vang vang a, a hre chhuak ta a ni ang, Driver hnenah kan kalna tur kawng a khawhhmuh zung zung a, Car dang khalhin min tlasan ta daih a.Kan chuanna tur Maruti Car thar tha tak hi a lo chhawp reng a, min lo zawng buai vak zawk a lo ni. Tunge he Sikh-pa hi ? Aizawl-ah khan ka U-in he Sikh pa hnenah hian, "Ka naute hi Calcut an la kal ngai lova, i lo pui dawn nia" a tih zauh kha ka hre chhuak.
Sikh ho hi rambuai lai kha chuan, ‘ Sikh pa hur’ kan ti thin, mahse Sikh zawng zawng hi ‘Sikh pa hur’ an lo ni vek lem lo, hnam pui tak a nih zia hemi ni atang hian ka hriat belh deuh deuh. Mi tanpui tura inring reng hnam an nih zia kan hotu pa’n tumkhat pawh min hrilh tawh. Rel-ah Sikh i chuanpui chuan, a hmelhriat loh i nih pawhin, zin kawnga i ei tur a pai kep ang che, i ei duh lo a nih chuan, i tel lovin ei a tum bik lovang.
Mi khawngaihthlak : Zanah kan Rel nan hman tak loh ticket chu refund tumin thianten min hruai a, kan buaipui vak pawh ngai lovin, inhlawh chak an lo tam mai a, keini chu kil khatah kan lo thu mai mai a ni. He Rel station-ah hian zan dar 10 ah pawh Aizawl Bazar lun lai ang maiin mi an zi nuai nuai a, zin haw leh kal chhuak tur an insulpel nuai nuai karah, he Rel Station hi chenna In atana hmang, Kutdawh chhungkaw tam fe an awm bawk. Heng mite hian ngaihtuahna an va ti thui em !!
Chhungkaw pakhat kan bul hnai ami chu fa, mipa 1 leh hmeichhe 2 nei an ni, an fapa chuan Kekawr bul, bal khak zet hi a ha hnek hnek a, kawr a ha lo, hak tur a neih pawh ka ring lo. A cher hle a, hnar ngul sang tak leh mit khur tla dak chungin min rawn thlir ngawih ngawih a, Vai hmel kan put loh avangin min hmu Japanese niin ka hria, japanese chu tunge an nih pawh a hrethiam chuang lovang, a tan chuan ram pawn mi kan ni ber e. A nau hmeichhe 2 te chuan kawr fual tet hning hniang an ha a, an nu chaw chhum lai chu, a hmin hlan nghakhlel ni awm takin an thlir dauh dauh asin.
Mi khawngaihthlak an va ni em, bungbel ung zet 3 chiah an nei, Tel bur ni awm tak, pava chanve dawng lek, a mawng dap chauh Tel awm tawh hi a let bal bawk. An bungrua zawng zawng chu Cement Bag khatah a leng vek ang. Pa ber a lo haw a, a bal khawp mai, an chhungkua hian inbual hi an pianpui vak lo niin a lang. Haorah luipui kama cheng ni mah se, an khawvel chu Rel Station a nih miau avangin, an bula Lui luang chu pa berin nitin hmu thin mah se, Lui luang hmu thin tu pa ber pawh a balh em avangin, a nupui fanauten an bul hnaiah Lui luang a awm tih pawh an hre lo a ni mahna.
An chhungkua an kim ta, hlim takin chaw an ei a, Thleng vum thar vekin Nu-in chaw a khawrh sak a, a lian ber atanga a te ber thlengin an chaw dawn a inzah vek. Chawhmeh erawh chu fian te khat theuh an chang. Tui ti takin an ei a , an ei hliam hliam mai a ni. Chaw ei kham velah naupang ho chu, puan chhah lem lo phah chungah an mu nghal tawp a, an muhil nghal bawrh bawrh mai. Nu leh pa erawh chu khawnge an mut ve dawn ka hre lo, mut theihna awm, hmun awl a awm tawh lo, an fate bulah thu chungin an mu thlu ve mai mai dawn nge ? riahna hran an nei zawk tih pawh ka ngaihtuah peih tawh lo.
Chung kutdawh chhungkuate chu, thlir liam mai mai harsa tak a ni, min dil lo naa, kan kalsan pahin Rs.20/- ka pe a. Anni lo pawh hi, kan thutna atanga kan hmuh phak, chhungkaw dang pawh sawi tur ka ngah, mahse kan zinna tur a la hlat em avangin, kutdawh khawvel chu i tlansan phawt mai ang.

A takin Rel kan chuang ta : Aizawl-a Rel ticker kan lak ni atang khan, mumang lamah vawi duai lo Rel-ah ka lo chuang hman a, mumang leh a tak chu inang lo tak a ni.Calcut-ah zan khat riakin, a tuk zan dar 7 atangin Rel-in Bangalore kan pan dawn ta.Rel ticket kan nei ve ringawt a, a kawng hmang engmah kan hre lo, Vai kan inthlahtir a, "Seat-ah min dah ang che, a bak chu ka chuang thiam ve em em ang" kan ti a.
Khua a thim ruai tawh, Rel banga thil intar a en phei zut zut a, "In hmu em, in hmu em" a ti. Enge hmuh tur chu kan hre thiam ve awzawng lo. A kal zel a, kan um dawr dawr ringawt, banga thil intar lah chu a hmuh chian theih tawh si loh, thim thamah hian min suam a tum a ni zawk lo maw ? Lalpa min pui rawh, keini thian dun hi kan bo chiang tawh lutuk. A lut thurh a, seat sang er urah hian min dah tawp a, "Tah hian thu rawh u" a ti a, Rs.100/- ka pe a, a chhuak ta daih a nih kha.
Kan seat chan ve chu a ruh ul mai a, a san em avangin thut pawhin chhuat kan rap pha lo, Vai Puithiam thutin kan thu ar mai a, nghenchhan dup pawh kan nei ve lo. Kan sira mite chu seat dup nuam takah thuin, an muthlu diar diar a, an seat lah a hniam bik si. Ni hnih leh zan hnih ngawt hetainga thu tur kan nih chuan, mawng koki thlak zin a ngai awm mang e.
Ruah a rawn sur leh nghal, a vawt duh khawp mai, kan tukverhte lah chu, thir awng ser suar, ruah rawn theh lut pheuh pheuh thei hi a ni a, kan sira mite tukverh erawh chu darthlalang a ni bik. Inthliarna a va nasa em, Vai pa khan Rel kan la chuang ngai lo tih hriain, seat chhe thei ang ber min lei sak a, a hlep teuh a nih dawn hi. Vawt ti tak chungin, chan tawka lungawi mai loh chu tiin, kan Rel chuanna hmasa ber chu kan khurhpui chiam ta mai a nih kha.
Zan dar 10 a ri ta. T.T an tih hi a lo kal a, "Baat Baat" a rawn ti a. Kei chuan a tuk lama kan chaw ei man tur a rawn khawn niah ngaiin, ‘Yes’ ka lo ti puam talh a. Receipt pakhat min pe a, Rs.90 ka pe a, "Lo kal rawh a ti ta mai a, ka zui risk ve ngawt a, mutna tur min kawhhmuh a, a kal bo ta daih a. Ka thianpa hnenah ka va kir leh a, " Sawtah sawn mutna tur min pe a, nang hetah hian mu la, naktukah chaw an rawn sem hunah lo la tawp mai rawh, a man ka pe vek tawh" ka ti a, mutna ka pansan ta a.
Ka mutna chu a chung sang lamah a ni a, a dup nuam si, ka hahdam ta kher mai. Ka thianpa erawh chu seat ruh teuh chungah a mu ang a, Darthlalang Tukverh pawh kan neih ve si loh avangin, vawt tiin zankhuain a mu hlawm reng ringawt mai dawn a ni, duh leh naktuk lamah ‘side change’ kan ti mai ta lawng tiin ka mu ta siai siai a. Heti hian Rel chuang chu kan ni ve ta reng mai, a ropui tehchiam lo mang e, zanah a mut theih tih lek fang a nih hi, ti tein ka ngaihtuah mai mai a.
A tuk khua a lo var a, bawk vang chungin mi che zia ka thlir kual a, kan thutna side-a thu ve bawkte chu an lo thova, an mutna chu an tung chhuak a, Seat nghenchhan lo ni rengin, mite ang bawkin seat nuam takah a lo thut theih reng a. Keini ve lah chuan seat chhia min peah kan lo ngai a, nghenchhan kawihthleh chungah kan thu a lo nia lawm maw le. Ka nui suk a, mahse Tukverh Darthlalang an nei bik tlat, kan thutna ve chu a chhe hrim hrim a ni ka la ti rilru hram a, chutih lai chuan an Tukverh Darthlalang chu an nam chhova, a pawn zawkah kan tukverh ang tho, thir awng ser suar a lo awm ve thova.
Hm .. mawl luat vang bawk, Thukverh Darthlalang pawh thlak nachang hre lovin, thir awng kha kan tukverh neih ve chhun emaw kan ti a, kan mawl vangin vawt kan tuar mai mai a lo ni., ka thianpa phei chu zankhuain a khur awm si a tiin lainat takin ka va pan a.
Ka rin ang ngei chuan seat sangah chuan a lo la thu vung a, ka va thleng chu, a ek chhuak lutuk tawh, kan seat-ah mi an lo thu ang tih hlauhthawn vanga lo ip ngar ngar chu Toilet lam panin a tlan vut a.
A inthiar hlan chuan Seat chu ka kuai ding a, intithei takin bawp khawkherhin ka lo thu vang mai a. Tukverh Darthlalang chu ka pawt thla a, up charha ka lo thu a rawn hmuh chuan, mak ti takin a hawi hu a, "A va nuam ta ve" tap aw tuau hian a ti a. Tukverh Darthlalang chu a en vung vung a, "Hetiang hi kan lo nei ve reng a ni maw, ni zan khan lo hria ila" a ti bai bai a. Ka khawngaih khawp mai ka thianpa chu.
Mahse, tunah chuan kan sira mite ang bawkin, inhmatawnin keini thiandun pawh kan thu ve thei ta. Kan nui tlawrh tlawrh a, tuma hnenah sawi chhuah loh tur, te kan ti ta vel hlawmin ka hria.
Chaw min va pe ve har tawh ve, dar 10 a ri tawh si. Zan lama ka pawisa pekna receipt chu ka’n en chian chuan, chaw man a lo ni reng reng lo, ka mutna man zawk kha lo ni rengin, "Baat, Baat" a ti kha "Bed" a tihna zawk a lo ni.
Khawnge chaw an chhum?, kan zawng ruai a, kan hmu ta, mahse chaw chhumna room-a kan va lut ve ngawt chu an lo thinrim nasa, chaw man pek kan tum, "Hei hi a man pekna a ni lo" an ti niin ka hria, khawia pek tur nge tih kan hre bawk si lo. Chaw chhumna room atangin, chaw tam tak awm reng siin, riltamin min chhuahtir a, "Bat deu" tih pahin kan chhuak nghawng nghawng ringawt mai a nih kha.

Ka thianpa ka ti mangang : Vishakapatnam kan thleng ta, hetah hian Rel lu an thlak dawn tih ka chhungten min hrilh lawk, ka thianpa chu a mu thlu lak lak a, Rel lu an thlak lai pawhin ka kaitho duh lo. Apple ka lei a, a tlan leh ta. Hma zawng kha hnung zawngin a kal ta hu hu mai. Chutih veleh ka thianpa chu kaithovin " Zohma tho rawh, Rel kawng a chhia an ti a, hei kan kir leh ta mai, keini pahnih hi kan vanduai a nih ber hi. Calcut kan thleng chho ang a, kan bazar chiam mai dawn ni, kha Apple-te hi khel lawng lawng ila a ni mai" tih pahin Apple 2 ka pe a, a ei tui lo teh asin.
Ka thu sawi chu awih loh ngam chi ni hek lo, hnungtawlh zawngin kan tlan tlat si a, "Kan thlen teuh tawh tehreng nen " a ti bai bai a. Kei lah chuan rilru zangkhai takin " A pawi hlei nem Vai ram zin kan ni tawh tho a lawm, Thlawhna-ah leh Rel-ah a takin kan chuang tawh a, zin chanchin ziah tur kan ngah tawh bawk a lawm le" ka ti sam et a. Ka thianpa chu a lung hi a awi thlawt lo. Apple chu te reuh te tein a seh thla hlek hlek a, pum khat a ei zova, pum khat min pe let, kei lah chuan tui ti takin ka ei siam siam mai si. Min ngei hmel kher mai.
Gauhati atang khan Direct-in kal ni ta ila, hetiang hi kan tawk lo tur tih melhin min melh a, a hawi lalh lalh mai a. Rel atanga kan hmuh phak, mi ram mawi ziate chu sawipui teh ka’n tum a, a ngawi hmak. A tan chuan hnim hring dupte chu, a thinlung lam a ro tlat avangin, hnim ro angin a hmu a, kir lehna tur hmabak buaithlak tur zia dawnin, a mawhphurtu chu keimah ka nih zia a chiang a, min vuak hlum maite hi a duh rum rum niin ka hria. Darkar hnih zet ngawi renga a thut voh voh hnu chuan, "Ka tih der che a nih kha, Rel lu an thlak alawm" ka’n ti mai chu’h, a lawm lutuk hi min tah nuih ni berin ka hria.
Khawi, Apple kha ka lo ei leh ang.
A awm tawh lo, ka ei zo tawh,
I va ti ho ve.
Nang alawm ho zawk, Rel lu an thlak thin tihte chu,
Pawl hnih pass atang khan hriat daih tawh awm.
Chutiang kan zir ve lo.

Ka thianpa ka tih retheih em avangin, ka Vai ram kal chanchin zawng zawng sawi vek dawn ila, hun kal tawh mah ni se, a thinrim thar leh ang tihte pawh a hlauhawm deuh rohve, hetah hian duhtawk tawh mai ang.